Pobojowisko

"CH-3" - - - Cegielnia jezuicka w Chyrowie -- historia i jej dziś ślady ..

Offline Pani Zuzanna

  • Moderator
  • Kapitan
  • *
    • Wiadomości: 437
    • Karma: +3/-0
Chyrów (ukr. Хирів, Chyriw) – miasto na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie starosamborskim. Chyrów leży nad Strwiążem. Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1528 położone było w XVI w. w województwie ruskim. Pierwsze wzmianki o Chyrowie pochodzą z 1374 roku, gdy stanowił własność Herburtów, rycerzy przybyłych z Moraw przywilejem księcia Władysława Opolczyka. W 1528 r. uzyskał prawa miejskie. Łaciński kościół katolicki został erygowany w 1531 r. przez Andrzeja Tarło, a po pożarze drewnianego kościoła w okresie III wojny północnej (prawdopodobnie był tu wówczas zbór kalwiński), wzniesiono nowy, murowany (1710). Z XVIII wieku pochodzą informacje o tutejszej gminie żydowskiej, która w tym stuleciu zbudowała cmentarz, a w 1740 r. wzniosła synagogę. W okresie I Rzeczypospolitej był własnością Ossolińskich, a następnie Mniszchów. Do 1772 r. ziemia przemyska w województwie ruskim. Od rozbiorów Polski w 1772 r. należał do powiatu starosamborskiego w Królestwie Galicji i Lodomerii. W 1867 r. odnowiono miejscowy kościół, a od 1872 przez miasto prowadzi ważna linia kolejowa łączącą Lwów z Budapesztem, tzw. Pierwsza Węgiersko-Galicyjska Kolej Żelazna; w mieście wybudowano dworzec kolejowy. W latach osiemdziesiątych powstało miejscowe Collegium. W XIX wieku powstała druga synagoga. W 1913 r. miasteczko liczyło 3400 mieszkańców, a w tej liczbie około 1000 Polaków i ponad 2000 Żydów. W okresie walk polsko-ukraińskich od 4 listopada 1918 na odcinku linii kolejowej Zagórz – Ustrzyki Dolne – Krościenko – Chyrów walczył polski pociąg pancerny Kozak, którego obsadę stanowiły zmilitaryzowane oddziały kolejarzy z Zagórza. Pod Chyrowem walczył również z Ukraińcami 2 pułk strzelców podhalańskich dowodzony przez por. Karola Matzenauera.

W 1883 roku do Chyrowa przybyli pierwsi jezuici i rozpoczęli przygotowania do budowy Zakładu Ojców Jezuitów. 1 stycznia 1883 roku ojciec Henryk Jackowski poświęcił kamień węgielny, dając w ten sposób początek budowie zakładu. Ponieważ budowa wymagała olbrzymich ilości cegły, postanowiono otworzyć własną cegielnię. Pojawienie się w Chyrowie wydajnej cegielni przyczyniło się do rozbudowy samego Chyrowa. Jezuici, potrzebując pieniędzy na budowę zakładu, chętnie sprzedawali cegłę miejscowej ludności.

A tu ciekawy fragment ze XVIII. SPRAWOZDANIA ZAKŁADU NAUKOWO - WYCHOWAWCZEGO 00.  Jezuitów
Budowę  zaczęto  1.  sierpnia  1883. r.  po  uroczystem poświę­ceniu  kamienia  węgielnego  przez  ks.  Jackowskiego.  Robotami kierował  bezinteresownie  p. Antoni Łuszczkiewicz  przez  pierw­sze  trzy  lata.Po  jego  śmierci (14.  grudnia 1886. r.) objął kierownictwo bu­dowy  śp.  Jan  Zakrzewski,  budowniczy  tarnopolski,  który  zmie­nił  także  plany frontu,  ponieważ  dla  braku  funduszów musiano odstąpić  od  zamiaru  wybudowania  w  środku  frontu  wielkiej kaplicy.Roboty  postępowały  dosyć  wolno.  Pod  zimę  1883.  r.  wy­ciągnięto  mury  połowy  kollegium  do powały pierwszego piętra, w  roku  następnym  dla braku  cegły,  której  założona tymczasem parowa  cegielnia  wskutek  wadliwego urządzenia w dostatecznej ilości  nie  dostarczała,  wykończono  tylko  pierwszą  połowę  kol­legium  po  kaplicę  a  pod  część  drugą  założono  fundamenta. W  roku  1885.  całe  kollegium  było  gotowe  (15.  sierpnia  t.  r. otwarto  kollegium  dla  zakonnych  studyów  filozofii)  jakoteż część  lewego  skrzydła  konwiktu,  podczas  gdy  część  skrzydła prawego  wyciągnięto  tylko  pod  dach  i  nakryto.W  roku 1886.  wykończono  budowę  obu skrzydeł konwiktu i  w  lewem  z  nich  otwarto  konwikt  25.  września.  Następnego roku  wybudowano  środkową  część  frontu  i  zamknięto  w  ten sposób  czworoboczny  dziedziniec  (68  m.  długi,  60  m.  szeroki), w  którym  mieściły  się  prowizorycznie  urządzone  rozmownice;  w  roku  1888.  wykończono  lewy  pawilon  frontu,  a  w  roku  na­stępnym  wybudowano  pawilon  prawy  i  nakryto  dachem,  tak że  do  wykończenia  niewiele  już  pozostawało ;  tymczasem  wy­buchł  pożar  6.  marca  1890.  r.,  wywołany  nieostrożnością  rze­mieślników  i  zniszczył  w  nim  wszystko,  prócz  murów.Całą  wiosnę  i  lato  następne  prowadzono  roboty  restaura­cyjne  tak,  że  dopiero  pod jesień, po  ośmiu  latach budowy,  cały budynek  był  wykończony.  Południowo-wschodnią  część  budyn­ku  zajmuje  kollegium  88  m.  długości  (w  świetle),  do  którego przypierają  dwa  boki  konwiktu  o  długości  84  m .,  zamknięte frontem  z  dwoma  pawilonami  o  długości  172  m.  Wysokość całego  budynku  do  szczytu  dachów  wynosi  25  m.Równocześnie  z  budową  nowego  gmachu  wzniesiono w  jego  sąsiedztwie  budynki  mniejsze,  jak  cegielnię  z  piecem pierścieniowym,  pralnię w 1888.,  dom parterowy  obok  drogi  do­jazdowej,  wreszcie odosobniony piątrowy szpitalik, przeznaczony dla  zakaźnie  chorych,  wybudowany  w  latach  1889—90.Poprowadzono  także  drogi  dojazdowe,  urządzono  wodo­ciąg  z  trzema  zbiornikami  dla  odczyszczania  wody  potoku  leś­nego,  którego  źródeł,  leżących  poza  obszarem  dworskim,  nie można  było  wówczas  nabyć.  Pozakładano  sady  i  urządzono boiska  dla  zabaw.

Wspomniana cegielnia stała u podnóża góry za konwiktem. Była czynna do I wojny światowej i została zlikwidowana w latach 20. XX wieku.

Linki do materiałów:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Chyr%C3%B3w
https://kuriergalicyjski.com/zaklad-ojcow-jezuitow-w-chyrowie-czesc-i/
http://pbc.up.krakow.pl/Content/6592/B%C4%85kowice%20pod%20Chyrowem%201911%20Spr.%2018.pdf
« Ostatnia zmiana: Nie, 13 Cze 2021, 09:37:04 wysłana przez cyga... »


Offline cyga...

  • Administrator
  • Marszałek
  • *
    • Wiadomości: 5236
    • Karma: +1/-0
trafiona w Medyce na gruzowisku... z tej właśnie cegielni .. "CH 3"